Kiedy jest możliwa wypłata środków zgromadzonych w Pracowniczym Programie Emerytalnym (PPE)?

Wypłata środków z Pracowniczego Programu Emerytalnego (PPE) jest wycofaniem środków zgromadzonych w tym programie. Wypłata jest zasadniczym celem oszczędzania w PPE. Odbywa się na zasadach określonych w umowie zakładowej regulującej dany program, które to zasady muszą być niesprzeczne z wymogami zawartymi w art. 42 i 46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o pracowniczych programach emerytalnych (dalej: uPPE). W ramach wypłaty uczestnik otrzymuje do dyspozycji wszystkie środki zgromadzone w programie nie pomniejszone o żadne należności publicznoprawne.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami wypłata z PPE możliwa jest wyłącznie w następujących przypadkach:
1) na wniosek uczestnika: po osiągnięciu przez niego wieku lat 60 lub po przedstawieniu decyzji o przyznaniu prawa do emerytury i ukończeniu 55 lat;
2) bez wniosku uczestnika: po ukończeniu przez uczestnika 70 lat, jeżeli wcześniej nie wystąpił on z wnioskiem o wypłatę środków;
3) na wniosek osoby uprawnionej: w przypadku śmierci uczestnika PPE.
W przypadku likwidacji PPE pracodawca zaprzestaje opłacania składek podstawowych, a uczestnicy tracą możliwość opłacania składek dodatkowych. Konsekwencją likwidacji PPE jest też konieczność podjęcia przez uczestników decyzji o dalszym losie ich środków zgromadzonych w ramach PPE. Uczestnik może złożyć dyspozycję wypłaty (jeśli spełnia przesłanki do uzyskania wypłaty) lub złożyć dyspozycję wypłaty transferowej (do innego PPE lub Indywidualnego Konta Emerytalnego - IKE) bez względu na fakt pozostawania w stosunku pracy z pracodawcą.

W przypadku gdy uczestnik nie złoży żadnej z powyższych dyspozycji, w terminie określonym w umowie zakładowej pracodawca lub zarządzający dokonają zwrotu środków z PPE. Jednakże należy zwrócić uwagę, że nie złożenie dyspozycji wypłaty środków w przypadku likwidacji PPE, mimo iż uczestnik spełnia przesłanki do jej uzyskania nie zwalnia uczestnika z potrąceń związanych ze zwrotem.
Dokonanie zwrotu wiąże się z konsekwencjami w postaci obligatoryjnego potrącenia ze środków podlegających zwrotowi, kwoty podatku dochodowego od osób fizycznych naliczonego od zysku obliczonego jako różnica między kwotą wpłaconą do PPE a kwotą podlegającą zwrotowi oraz obowiązku przekazania przez zarządzającego (lub likwidatora zarządzającego), na rachunek bankowy wskazany przez ZUS 30% sumy składek podstawowych wpłaconych przez pracodawcę.

Powyżej wskazane potrącenie kwoty do ZUS nie ma zastosowania do składek podstawowych wpłaconych do PPE do dnia 31 maja 2004 roku oraz do środków wpłaconych do PPE jako wypłata transferowa z IKE. Natomiast w przypadku uczestnika, który przystąpił do PPE po dniu 31 maja 2004 roku potrącenie 30% ma zastosowanie do sumy wszystkich składek podstawowych wpłaconych na jego rzecz przez pracodawcę.

Autor: Anna Wijkowska, aplikant radcowski Kancelaria Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy” Sp.k.

Stan prawny: 13 lutego 2013 r.

Podstawa prawna: art. 42, 46 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2004 r., nr 116, poz. 1207 z późn. zm.).