Stosowanie ustawy prawo zamówień publicznych do zawierania umów dotyczących utworzenia Pracowniczego Programu Emerytalnego.

Czy do umów zawieranych z jednostkami sektora finansów publicznych oraz innych podmiotów wskazanych w art. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o zamówieniach publicznych w celu utworzenia pracowniczego programu emerytalnego należy stosować regulacje tejże ustawy?

Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o zamówieniach publicznych (zwaną dalej: uPZP) ustawa znajduje zastosowanie do udzielania zamówień publicznych, zwanych dalej "zamówieniami", przez:

1) jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów o finansach publicznych;
2) inne, niż określone w pkt 1, państwowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej;
3) inne, niż określone w pkt 1, osoby prawne, utworzone w szczególnym celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym niemających charakteru przemysłowego ani handlowego, jeżeli podmioty, o których mowa w tym przepisie oraz w pkt 1 i 2, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot:
a. finansują je w ponad 50 % lub
b. posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
c. sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
d. mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego;
4) związki podmiotów, o których mowa w pkt 1 i 2, lub podmiotów, o których mowa w pkt 3;
5) inne niż określone w pkt 1-4 podmioty, jeżeli zamówienie jest udzielane w celu wykonywania jednego z rodzajów działalności szczegółowo wskazanej w ustawie (art. 132 uPZP), a działalność ta jest wykonywana na podstawie praw szczególnych lub wyłącznych albo jeżeli podmioty, o których mowa w pkt 1-4, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio przez inny podmiot wywierają na nie dominujący wpływ, w szczególności:
a. finansują je w ponad 50 % lub
b. posiadają ponad połowę udziałów albo akcji, lub
c. posiadają ponad połowę głosów wynikających z udziałów albo akcji, lub
d. sprawują nadzór nad organem zarządzającym, lub
e. mają prawo do powoływania ponad połowy składu organu zarządzającego;
6) inne niż określone w pkt 1 i 2 podmioty, jeżeli łącznie zachodzą następujące okoliczności:
a. ponad 50 % wartości udzielanego przez nie zamówienia jest finansowane ze środków publicznych lub przez podmioty, o których mowa w pkt 1-4,
b. wartość zamówienia jest równa lub przekracza kwoty określone rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie kwot wartości zamówień oraz konkursów, od których jest uzależniony obowiązek przekazywania ogłoszeń Urzędowi Publikacji Unii Europejskiej
c. przedmiotem zamówienia są roboty budowlane obejmujące wykonanie czynności w zakresie inżynierii lądowej lub wodnej, budowy szpitali, obiektów sportowych, rekreacyjnych lub wypoczynkowych, budynków szkolnych, budynków szkół wyższych lub budynków wykorzystywanych przez administrację publiczną lub usługi związane z takimi robotami budowlanymi;
7) podmioty, z którymi zawarto umowę koncesji na roboty budowlane na podstawie ustawy z dnia 9 stycznia 2009 r. o koncesji na roboty budowlane lub usługi (Dz. U. Nr 19, poz. 101, Nr 157, poz. 1241 i Nr 223, poz. 1778 oraz z 2010 r. Nr 106, poz. 675), w zakresie, w jakim udzielają zamówienia w celu jej wykonania.

Do dnia wejścia w życie ustawy z 7 kwietnia 2006 roku o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych, uPZP zawierała art. 4 pkt. 4a, zgodnie z którym przepisów uPZP nie stosowało się do zawierania przez pracodawcę umów o wnoszenie składek pracowników do pracowniczych programów emerytalnych (dalej: PPE). Z dniem wprowadzenia zmian do uPZP przedmiotowe wyłączenie zostało uchylone. Powyższe jednak nie stanowi uzasadnienia dla stosowania zarówno do umowy zakładowej, jak i do umowy z podmiotem zarządzającym reżimu uPZP.

Ustawa zmieniająca uPZP faktycznie uchyliła art. 4 pkt. 4a uPZP, ale to nie oznacza, że automatycznie należy do umów składających się na PPE stosować regulacje dotyczące zamówień publicznych. Co więcej, nie taki był cel ustawodawcy, na co wskazuje uzasadnienie do rządowego projektu ustawy zmieniającej (druk sejmowy nr 127). Uchylenie przepisu wyłączającego zawieranie przez pracodawcę umów o wnoszenie składek pracowników do PPE spod obowiązku stosowania przepisów uPZP zostało dokonane z uwagi na fakt, iż dotychczasowa regulacja była przypadkowa i zbędna, ponieważ nie miała charakteru regulacji merytorycznej. Składki wnoszone przez pracodawcę do pracowniczego programu emerytalnego pochodzą z wynagrodzenia pracowników. W związku z tym umowy składające się na PPE nie są zamówieniem publicznym, czyli umowami odpłatnymi zawieranymi przez zamawiającego (pracodawcę), ponieważ stroną tej umowy jest pracownik, a nie podmiot zobowiązany do stosowania procedur ustawy - Prawo zamówień publicznych. Brak takiego wyłączenia powoduje, że pracodawca nadal nie ma obowiązku stosowania w tym zakresie - Prawa zamówień publicznych.

Konkludując, celem ustawodawcy, pomimo, iż niewątpliwie omylnego, jak wskazuje powyższy przykład, to jednak racjonalnego, usuwającego umowy składające się na PPE z katalogu wyłączeń dla stosowania uPZP nie było objęcie ich reżimem uPZP, a jedynie usunięcie zbędnego zapisu z ustawy.

Anna Wijkowska, radca prawny Kancelaria Prawa Pracy „Wojewódka i Wspólnicy” Sp.k.

Stan prawny: 24 lipca 2013 r.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o pracowniczych programach emerytalnych (Dz. U. z 2004 r., nr 116, poz. 1207 z późn. zm.), art. 3, 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych (Dz. U. 2010 r., nr 113, poz. 759 z późn. zm.), art. 1 ust. 3 pkt c ustawy z dnia 7 kwietnia 2006 r. o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych oraz ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz. U. z 2006 r., nr 79, poz. 551).